P I L G R I M S P L A Z A voor oorlogsverhalen over onder meer de Atlantikwall langs onze kust
Voor mijn vader die me ruim een halve eeuw geleden als oorlogsles meegaf:
'Loop niet achter vaandels aan!''
**************************************************
Zie de oproep op http://www.facebook.com/pelgrim.geert en https://twitter.com/#%21/pelgrimGeert om ook de 3e generatie aan te spreken.
De Oud-Hagenaar - http://www.facebook.com/deoudhagenaar - 14-12-11
[click op dit vakje voor het bericht] Pelgrim Geert Bakker -
Geachte heer of mevrouw,
REACTIES: [ zie ook http://onsverwonderenrondomommen.blogspot.com/ ]
1e 4-12-2011 http://www.scheveningen-duindorp.nl/forum/index.php?topic=1018.0
2e 4-12-2011 http://www.scheveningen-nu.nl/yabbse/index.php?topic=2430.0%20
Ik zoek een Van der Toren of Van der Toorn uit 1941 uit Scheveningen gevolgd door
http://www.scheveningen-nu.nl/yabbse/index.php?topic=2430.msg105310#msg105310 van 3-2-12 en
http://www.scheveningen-nu.nl/yabbse/index.php?topic=1935.msg104735#msg104735 van Re: Herinneringën « Antwoord #755 Gepost op: 19-12-2011, 16:23:04 »
Enkele jaren geleden is ook zonder enig resultaat in Den Haag en Scheveningen gezocht met een oproep op internet, in het Scheveningse bejaardencentrum Het Uiterjoon en in De Scheveningse Courant.
Toen ik onlangs weer eens allerlei verslagen doorlas van eerder gehouden interviews met buren van het Werkkamp Twilhaar las ik dat een toenmalig buurmeisje verklaarde: “Ja, er waren vanaf het begin direct bewoners, die zeelui, een heette Van der Toren en kwam uit Scheveningen.”
Kan iemand mij informatie verschaffen over deze Van der Toren of Van der Toorn uit 1941 uit Scheveningen? Of andere vissers uit Scheveningen of Katwijk die in het Nijverdalse kamp Twilhaar werk hadden gevonden?
Onderzoeker Werkkamp Twilhaar
alexalferink@gmail.com
http://www.werkkamptwilhaar.nl/zeelieden.html
************************************************
bron: Alex Alferink op http://werkkamptwilhaar.nl/oproep.html - eind februari 2012
************************************************
Army Trucks and Parts
Nijverdal - Holland
5e 8-12-2011 - wordt nader toegelicht:
http://www.westonline.nl/video/tv-west-nieuws-371
6e 8-12-2011 mail
Naar aanleiding van de presentatie op donderdag 8-12-2011 in het Scheveningse museum Muzee door schrijver Danny Verbaan van zijn boek Vesting Scheveningen, dagelijks leven in het Sperrgebiet [zie onder meer http://historiek.net/woii/vesting-scheveningen-dagelijks-leven-in-het-sperrgebiet-5540 ]:
Van: Danny Verbaan [mailto: info@dannyverbaan.nl ]
Verzonden: donderdag 8 december 2011 23:08
Aan: Geert Bakker
Onderwerp: Re: Scheveningse vissers in kamp Twilhaar in 1941
Goedenavond heer Bakker,
Hartelijk dank voor de felicitaties. Het door u ingeleverde visitekaartje heeft mij nooit bereikt; misschien komt dat nog.
U bent bezig met een interessant onderzoek. Het onderwerp is mij niet bekend. Ik zal me er eens in verdiepen, misschien stuit ik op interessante gegevens of, beter nog, mensen die het hebben meegemaakt. Wilt u mij in elk geval op de hoogte houden van de voortgang?
Op dit moment ben ik erg druk met andere projecten, zodat ik er niet al te veel tijd aan kan besteden. Maar wellicht komt dat nog. Ik hou in elk geval mijn oren en ogen open en laat het u vanzelfsprekend weten als ik iets vind.
Ik wens u heel veel succes!
Met vriendelijke groet,
Danny Verbaan
Nagekomen mail: vr 9-12-2011 7:50 - Ik vind het natuurlijk geen enkel probleem als u mijn vorige reactie op uw weblog zet. Misschien is het een idee er een verwijzing bij te maken naar de site http://www.muzee.nl/ ? Daarop is alle informatie te vinden over mijn gisteren gepresenteerde boek. [waarvan akte – gb]
------------------------
Zie ook http://www.muzee.nl/pg-13874-7-53135/pagina/Danny%20Verbaan.html en
http://onsverwonderenrondomommen.blogspot.com/2011/11/17-kamp-twilhaar.html
Uit een kerstbrochure voor computerspelen:
'Oorlogvoeren is nu eenvoudiger dan ooit!'
www.cultureelerfgoed.nl/node/144 - aanvraag dd 28-1-2010 voor bescherming van strandpalen langs Noordzeekust - Nog in behandeling.
Enkele verhalen van deze site zijn op dodenherdenkingsavond van 4 mei 2008 besproken in een interview met Paul Waayers. Deze 2 uur durende uitzending kan nog worden teruggeluisterd op http://televisie.westonline.nl/archief/programma_overzicht?id=11
Een voetstap die geen echo achterlaat; zo denk ik over het leven. - Jan Wolkers
Bedevaartsoord
geen mens gaat naar Den Haag op bedevaart
om er gezondheid en geluk te vinden
jawel, er zijn hier kreupelen en blinden
maar dat moet anderszins worden verklaard
toch is de stad beslist de moeite waard
je treft er vrienden en gelijkgezinden
een zwaar gemoed vervliegt met westenwinden
dus kom eens langs en voel je niet bezwaard
in Lourdes is Maria ooit verschenen
dus reist men: ongelukkig, zwak of ziek
naar deze plaats om biddend te herrijzen
ik wil de pelgrims naar Den Haag verwijzen
want deze stad is zonder meer uniek
als oord waar de Madonna is verdwenen
van: Haagse Stadsdichter Daan de Ligt
www.daandeligt.nl toestemming overname 4-9-7
[Toelichting: De verschijning van dit gedicht op 3-9-7 in AD/Haagsche Courant veroozaakte hier enkele echo's: Den Haag was ooit –net als Lourdes in de Pyreneeën- een belangrijke start- en verzamelplaats voor pelgrims naar het Spaanse Santiago de Compostela. In het kantorencentrum van Den Haag is de sloop begonnen van het grote zogenoemde woongebouw De Zwarte Madonna dat architect Carel Weeber als een van zijn beste ontwerpen beschouwt. Dit wijken van een schoolvoorbeeld van sociale woningbouw tussen grote kantoorgebouwen in het centrum van een grote stad wordt door velen betreurd. De parallel met ons Kustpelgrimspad is verder dat Den Haag in de oorlog in vergelijking met andere steden naast de schade door bombardementen vooral ook heeft geleden door afbraak van woningen voor de constructie van de Atlantikwall. -gb] [Zie meer gedichten op http://pilgrimsplaza-gedichten.blogspot.com.]
Van een ooggetuige: 'Meteen na de bevrijding stonden we in drommen en diepe stilte naar de zee, naar de vrijheid te staren.' De foto toont die plek bij de trap (die er toen nog niet was) naar strandpaviljoen De Kwartel bij het slag naar de Fuutlaan.
Van een jongedame (mijn muze) op Kijkduin... in een restaurant op de boulevard, die nog nooit van de slag om Arnhem had gehoord: 'September 1944? Maar ik ben van 1984!' Voor haar doe ik dit allemaal.
Van een buurdame: 'Dat oorlogsdagboek heb ik later weggegooid; het ging vooral over eten.'
Van onder de vloer in m'n huis: Een dikke bestofte en door de muizen aangevreten map met illegale krantjes die ook de slag om Arnhem verslaan, zoals het nieuws in september '44 in de Bloemenbuurt doordrong. Op een met ecoline ingekleurde kaart van Europa was het naderen van de fronten bijgehouden. De schrijver (en daarmee verzetsman) is naar verluidt kort na de oorlog naar Indië gerepatrieerd. De map ligt nu in het Airborne Museum te Oosterbeek.
Je eigen vloer opstoken: In het toenmalige Sperrgebiet tussen mijn huis en het strand heb ik dezer dagen driemaal het verhaal bevestigd gekregen dat de nood, niet alleen aan voedsel maar ook aan brandstof na de slag om Arnhem in de hongerwinter van 44/45 zo hoog werd, dat men de eigen vloeren opstookte. Het sprokkelen in openbaar groen, sloophuizen en houtblokjes tussen tramrails; die verhalen kende ik al, maar dat de situatie zo nijpend was dat men na het schuurtje en de schutting ook binnenshuis aan de eigen vloer begon, dat was nog nieuw voor me.
Vanaf het strandterras: Eén van de werkstudenten van paviljoen De Kwartel droeg een buitenmodel groot horloge. Daarover raakten we aan de praat en hij vertelde dat jachtvliegers dat om hun bovenbeen bonden. Desgevraagd leverde hij deze tekst die mooi past in de verzameling oorlogsverhalen op het Kustpelgrimspad: “Back in 1942 the "Officine Fontana" company received an order from the Italian war department to produce a professional watch for the pilots of the Italian Airforce and the officers of the U-boats. Due to the political situation at that moment the production was cancelled. Fortunately all original drawings, color samples and other usefull material was kept and in the year 2000 Mr. Italo Fontana, a cousin of the founder Mr. Ilvo Fontana, made his dream come true and launched the current U-Boat collection. All U-Boat watches come with a crown on the left side of the case. It is both a unique design and a very comfortable wear. The actual crown is secured by a massive yet stunning looking screwed-down crown protector. Some of the models are limited to 1000 pieces. All models are individual numbered and their unique number is engraved in the right side of the case.”
Op www.originelegeschenken.be/index.php?catno=19 staat dit over U-boat watches: "In 1942 heeft de "Italian War Department" het bedrijf "Officine Fontana", een onderneming die onderdelen voor wapens fabriceerde, opdracht gegeven een professioneel horloge voor de piloten van de "Italian Airforce" en de officiers van de Duitse U-Boats te ontwerpen. Het ontwerp moest voldoen aan een aantal eisen, zoals precisie, accuraatheid en robustheid. De tijd moest af te lezen zijn onder alle omstandigheden en alle lichtniveaus. Vanwege politieke bemoeienis is toendertijd de fabricage afgeblazen. In het jaar 2000 heeft de neef van Ilvo Fontana, de oprichter van Officine Fontana, zijn droom kunnen verwezelijken. De originele ontwerpen, kleursamples en materialen waren bewaard gebleven. Met deze gegevens is hij gestart met de fabricage van het originele U-Boat horloge." Het doet me denken aan de Juri Gagarin-horloges die je lang geleden (en wellicht nog?) in Rusland op straat kocht en die aan de eerste bemande ruimtevlucht van die sovjetheld herinnerden.
Van een plantsoenwerker: Over de hoogste top in het Westduinpark waarop destijds een zeer groot radarscherm (Mammut Gerät Erika) stond, dat een invasie uit Engeland moest signaleren: 'Die noemen wij de vulkaan omdat 'ie zo hoog is.' Zie voor foto's van het interieur en de plattegrond van het Widerstandnest 66 HM Mammut Gerät Kijkduin www.haagsebunkerploeg.nl/menu.php en de soortgelijk Wasserman bunker op Schiermonnikoog www.pbase.com/henkbinnendijk/image/60225439.
Bij het tekenen van die 'vulkaan' vanaf het bankje op het Fuutpad: ‘Vanwege het gezicht vanaf de Savornin Lohmanlaan noemde ik dat hoge duin al sinds jaren het Cézanneduin (naar aanleiding van de Mont St. Victoire die door genoemde schilder vaak geschilderd werd). De vorm heeft er voor mij namelijk een en ander van weg (niet de hoogte etcetera uiteraard). - w.g. Louis Schutte, schilder/tekenaar - 2e Pinksterdag 2006
Zie "Paul Cézanne's victoire in Trouw/de Gids/25-7-6 www.trouw.nl. Ter gelegenheid van zijn 100ste sterfdag hangen in Musée Granet te Aix-en-Provence 7 grote doeken van zijn 44 schilderijen en 43 aquarellen ("Oui je crois être un peintre.") van zíjn berg. Maak de "Tour Cézanne" in vogelvlucht op www.cezanne-2006.com/cezanne_2006/earth.php?lg=en. Vanaf de Sainte-Victoire (foto) kijkt u naar het westen over Aix (de zwarte stipjes) naar de Middellandse Zee. Zie http://pilgrimsplaza-ruimteplaces.blogspot.com.
Mythe et pèlerins -Exposition du 8 juin au 17 septembre 2006, sauf le lundi, 10.30-13/14-19h. Cette expo propose quatre-vingts œuvres d’artistes d’hier et d’aujourd’hui, bouleversés par Cézanne et sa
Vanaf datzelfde bankje met uitzicht op die vulkaan (waarop destijds het Mammuth-Geraet Erica stond) van een vriendelijke Scheveningse heer: 'Om de bevrijding te vieren gingen we voor het eerst weer kamperen op de Besthemerberg. Heerlijk in de vrije natuur tussen de vogeltjes in de bomen. We verbaasden ons wel over die typische barakken en de lange rijen wasbaktroggen waarin we ons -mannen en vrouwen door elkaar- moesten wassen. Toen drong het langzaam tot ons door dat we in het nog maar net verlaten concentratiekamp Erica zaten.' [Waar 'softe' kampbeulen 'op herhaling' gingen]
Van een aardige Haagse dame op het terras van De Kwartel: 'Wij noemden dat hoge duin al in 1924-1925 de moordenaar, vanwege het toen mulle en steile zandpad waar we met het gezin overheen moesten op weg naar het strand.'
De Hoorn in het Dal der Koningen
Een derde heuvel die er in de verte ook wel wat op lijkt is de Hoorn in de Westvallei van het Dal der Koningen aan de Nijl bij Luxor (Thebe) op 25°44'38.85"N en 32°35'34.16"E. Handige websites op deze ontdekkingstochten: http://earth.google.com , www.cezanne-2006.com/cezanne_2006/earth.php?lg=en of www.cezanne-2006.com/ en www.thebanmappingproject.com/sites.
Van een plantsoenwerker die langs het fietspad naar Kijkduin kreupelhout rooide: 'De eiken laten we staan, want die zijn heilig.'
Van een ooggetuige: 'Aan de V2 die in de Indigostraat neerkwam heb ik dit litteken aan m'n duim overgehouden.'
Van een Vogelwijkbewoner:
--------------------------------------------------------------
Zie http://geschiedenis.vpro.nl/programmas-/2899536/afleveringen/12084715/items/12210300. Het Stegerveld bij Ommen (http://pelgrimspad-overijssel.blogspot.com) speelt een rol in het Englandspiel. Daar werden in 1941 een paar marconisten gedropt die onderdoken in Oosterbeek. Huub Lauwers zond later vanuit Den Haag berichten naar Engeland. Citaat uit de VPRO/OVT-site:“Huub Lauwers is in 1941 bij de eerste groep mannen die door SOE opgeleid wordt tot geheim agent. 'Wij vonden het destijds een zware opleiding, maar als ik terugkijk dan denk ik: voor een opleiding tot ondergronds werk was het veel te licht, in een veel te beperkte tijd.' Omdat Lauwers via een signaalboek morse heeft geleerd en de handigheid en snelheid van een getrainde marconist heeft, wordt hij al snel uitverkoren voor de functie van marconist. Op 7-11-41 wordt Lauwers, samen met agent Thijs Taconis, gedropt bij het Lemerlerveld. Enkele maanden voor hen zijn al twee agenten gedropt: Aart Alblas en Jo ter Laak. De zender van Alblas is al een keer door de Duitsers uitgepeild, maar hij weet te ontsnappen. Taconis en Lauwers duiken onder in Oosterbeek (zie ook http://pelgrimspad-market-garden.blogspot.com) waar Lauwers met zenden wil beginnen. Hij kan echter geen contact krijgen met Engeland en al snel blijkt dat zijn zendapparatuur kapot is. Lauwers besluit een student uit Delft in vertrouwen te nemen, die vervolgens zijn zender repareert. Lauwers neemt zijn intrek bij kennissen in Den Haag en verzendt op 3-1-43 zijn eerste bericht naar Engeland.” [Op de oude stadskaart van voor de oorlog loopt naast het voormalige Rode Kruis Ziekenhuis (waar de Segbroeklaan overging in de Larixlaan) de Oleanderlaan naar beneden en dan met een bocht naar de kruising met de Fahrenheitstraat. Daar stonden bij Lauwers' arrestatie de SD-overvalwagens te wachten. Op de foto rechts de huidige situatie op de kruising Hanenburglaan en Segbroeklaan met de plek vanwaar Lauwers uitzond met een lange draadantenne in de dakgoot. De Oleanderlaan met zijstraten is verdwenen; de kerk recht tegenover het oude RKZ is onlangs aan de eredienst onttrokken en het nieuwe RKZ staat nu iets meer naar rechts (schuin tegenover die kerk) tussen de Segbroeklaan en de Sportlaan. De Haagse Beek liep in de oorlog door de tankgracht en kreeg daarna een iets minder hoekig verloop. Op de VPRO-site staat een foto van de heer Lauwers die enkele jaren geleden is overleden.]
Dodenherdenking 4-5-6 Tesselseplein Duindorp Scheveningen Persfotograaf Dick Teske (www.dickteske.nl) en mevrouw P. Roeleveld-Bal gaven ons hun vriendelijke toestemming om deze prachtige foto © over te nemen. Mevrouw Roeleveld declameert hier op 4-5-6 voor het oorlogsmonument op het Tesselseplein in Duindorp in Scheveningen. De heer J.C. Spaans van het Wijkberaad Duindorp bemiddelde in ons contact. Een van de panelen op dat monument herdenkt de ontruiming van Duindorp toen dit voor de aanleg van de Atlantikwall onderdeel van het Sperrgebiet langs de kust werd. Bij de kranslegging memoreerde wethouder de heer H. Kool dat “Tussen november 1942 en februari 1943 werden er 100.000 bewoners gedwongen geëvacueerd uit Scheveningen en omgeving.” www.wijkberaadduindorp.nl.
Vergetelheid en herinnering: Onder veel toppen in het Haagse Westduinpark liggen bunkers begraven die deel zijn van deze geschiedenis die steeds meer in vergetelheid raakt. Daar staat gelukkig als signaal van herinnering tegenover dat de Poolse Airborne Brigade en zijn onvolprezen generaal Stanislaw Sosabowski, conform Prins Bernhards laatste publiekelijk uitgesproken wens, dit voorjaar alsnog postuum de hoogste militaire onderscheiding kreeg voor zijn (door de politiek bijna 'vergeten') aandeel in de slag om Arnhem. Sosabowski (op de foto nog als kolonel) werd als oudste zoon van een spoorwegbeambte geboren in Stanisławow, een provinciehoofdstad in Galicië (= ver land) dat toen tot Oostenrijk-Hongarije behoorde.
www.koninklijkhuis.nl/content.jsp?objectid=15966Toespraak van Hare Majesteit de Koningin op 31 mei 2006 bij de uitreiking van de onderscheiding van de Militaire Willemsorde aan de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade en de onderscheiding van de Bronzen Leeuw, postuum, aan haar commandant, Generaal Sosabowski
“Dames en Heren,
Graag heet ik u allen hartelijk welkom bij de uitreiking van twee hoge Nederlandse onderscheidingen aan Poolse militairen die een belangrijke rol hebben gespeeld bij de bevrijding van ons land aan het eind van de tweede wereldoorlog.
Het is een bijzondere vreugde voor mij in de eerste plaats de hier aanwezige Poolse veteranen te begroeten. In hen eren wij vandaag de 93 Poolse militairen die tijdens de slag om Arnhem zijn gesneuveld of later aan hun verwondingen zijn overleden, maar ook degenen die sindsdien zijn gestorven en hen die de plechtigheid vandaag niet kunnen bijwonen.
Ook heet ik de leden van de familie van Generaal Stanislaw Sosabowski hartelijk welkom, met name zijn kleinzoons, die zich bereid hebben verklaard de hem postuum toegekende onderscheiding voor hun grootvader in ontvangst te nemen.
Eveneens begroet ik graag de hier aanwezige leden van de 6th Polish Air Assault Brigade, die de traditie van de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade voortzet en waarvan de commandant de onderscheiding namens die brigade zal aanvaarden.
Ik waardeer het bovendien bijzonder dat vertegenwoordigers van de Poolse regering met hun aanwezigheid het belang dat in Polen aan dit eerbetoon wordt gehecht, onderstrepen.
Ook richt ik graag een woord van dank tot de dragers van de Militaire Willemsorde - personen en regimenten - en van de Bronzen Leeuw, die met hun aanwezigheid getuigen van hun betrokkenheid. Dat geldt in het bijzonder de vertegenwoordigers van de 82nd US Airborne Division, die in de operatie Market Garden hebben meegevochten en vandaag in ons midden te zijn om onze Poolse bevrijders eer te bewijzen. Wij stellen u aller aanwezigheid op hoge prijs.
Sinds de oorlog herdenken wij elk jaar onze doden en vieren wij onze bevrijding. Toen Polen na de val van de muur weer zijn plaats als democratische staat onder de Europese landen innam, konden Polen en Nederlanders dit voor het eerst in een gezamenlijke plechtigheid doen. Met het vieren van de bevrijding geven wij tevens uitdrukking aan de waarde die wij aan de vrijheid hechten en aan ons besef dat vrijheid niet vrijblijvend en nooit vanzelfsprekend is.
De dankbaarheid jegens onze bevrijders wordt in Nederland diep gevoeld en jaarlijks tot uitdrukking gebracht. Helaas hebben echter de moedige verrichtingen van Generaal Sosabowski en zijn Eerste Poolse Parachutistenbrigade in de slag om Arnhem en de grote verdiensten die zij daarmee hebben gehad voor de bevrijding van Nederland, nooit een formele erkenning gekregen. Koningin Wilhelmina, mijn grootmoeder, heeft destijds wel de wens daartoe uitgesproken en ook mijn vader, Prins Bernhard, heeft dikwijls op erkenning aangedrongen.
Jammer genoeg is destijds aan hun wens geen uitvoering gegeven. De grote veranderingen die zich na de oorlog in Europa hebben voltrokken en de ongelukkige gevolgen die dit voor Polen heeft gehad, hebben bij deze omissie mede een rol gespeeld.
Met de toekenning door de Nederlandse regering van de twee hoogste dapperheidsonderscheidingen die ons land kent, de Militaire Willemsorde aan de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade en de Bronzen Leeuw postuum aan haar commandant, Generaal Sosabowski, wordt nu deze fout uit het verleden hersteld. Dit besluit doet alsnog recht aan de Poolse strijders die zich voor de bevrijding van Nederland hebben ingezet en aan de uitzonderlijke moed die zij daarbij hebben betoond. Wij eren hiermee bovenal ook hen die in die strijd het offer van hun leven hebben gebracht.
U zult begrijpen dat het voor mij een bijzonder genoegen is de wens die mijn grootmoeder en mijn vader hebben gekoesterd, vandaag alsnog te kunnen vervullen.
Ik wil thans graag de kleinzoons van generaal Sosabowski verzoeken naar voren te treden en in naam van hun grootvader de versierselen van de Bronzen Leeuw voor daden van bijzondere moed en beleid, in ontvangst te nemen.
..............................
Mag ik nu de commandant van 6th Polish Air Assault Brigade vragen naar voren te treden om de versierselen van de Militaire Willemsorde voor Moed, Beleid en Trouw te aanvaarden namens de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade.
...............................
Dank u wel.”
==============
www.documentatiegroep40-45.nl “Dat de Poolse bevrijders en hun in 1967 overleden generaal–majoor S. Sosabowski eerherstel krijgen, was een van de laatste wensen van de in 2004 overleden prins Bernhard. Het kabinet besloot in 1952 om geen militaire dapperheidsonderscheidingen meer uit te reiken voor heldendaden in de Tweede Wereldoorlog. Dat is daarna ook nooit meer gebeurd, aldus een woordvoerster van Defensie. Maar voor Sosabowski en zijn brigade kan een uitzondering worden gemaakt, omdat koningin Wilhelmina hen in 1946 al eens voordroeg voor de Willemsorde. „Er lag dus een aanvraag van voor 1952”, legt de woordvoerster uit.
Prins Bernhard noemde het in 2004 „ongelooflijk nalatig” dat Sosabowski en zijn mannen geen onderscheiding kregen voor hun aandeel in de bevrijding van Nederland. Volgens de overleden prins hield de Britse generaal Montgomery dat persoonlijk tegen. Montgomery zei na de oorlog dat het mislukken van de Slag om Arnhem gedeeltelijk de schuld van Sosabowski was. Prins Bernhard, die het ook niet zo goed met Montgomery kon vinden, vond het „een typisch verschijnsel van Engelse leidinggevende militairen dat zij het bijzonder onaangenaam vinden als iemand bewijst dat zij ongelijk hebben gehad".
Sosabowski was een van degenen die vooraf twijfels had over het welslagen van de dramatisch mislukte Slag om Arnhem. Sosabowski is tot zijn overlijden in 1967 vaak bij de Airborne Herdenkingen in Oosterbeek geweest en daar veelvuldig mondeling geëerd. Zijn nabestaanden krijgen voor hem persoonlijk uit handen van koningin Beatrix een Bronzen Leeuw, na de Willemsorde de hoogste Nederlandse onderscheiding voor dapper militair gedrag. Bron: www.refdag.nl”
www.kheichhorn.de/html/timeline.html - January 1945 - Monday - Jan. 01, in the train depot at Scheveningen (Den Haag), on the corner of Harstenhoekweg / Zwolschestraat a V2 depot is positioned. - Jan. 01, (17.17 hours) - Batt. 444 or Batt. 485 , Den Haag or Wassenaar, Ockenburgh, A4 rocket fired, several meters above the launch table the rocket turned 160 degrees. Blasting low over two cemeteries it came down in the houses in the Indigostraat, at the corner of Kamperfoelie-straat, at a distance of 3600 meters from the launch site. 38 people lost their lives. The doctors and nurses, who were very quick to the crash, were not allowed to enter the area until after the Germans had collected the remains of the rocket.
Van een ooggetuige: Herinneringen aan de 2e Wereldoorlog
"Naar mijn idee was 1-1-45 een prachtige dag met een staalblauwe hemel. Dagelijks werden wij geconfronteerd met het lawaai van overvliegende V1's. Wij luisterden dan gespannen naar het flapperende geluid van de pulsjet, meestal 's nachts. Soms stopte deze motor en hoorde je in de verte de explosie van de bom. V2' waren raketten, die loodrecht werden gelanceerd vanaf een mobiel platform.
Op die mooie nieuwjaarsdag keken we in de achtertuin in de Thomas Schwenckestraat naar het opstijgen van een V2. Het geraas van de raket was anders dan andere keren. Het haperde en liep onregelmatig. Wij zagen van het projectiel tijdens het stijgen enige malen de uitlaatvlam onderbreken. Pas na een paar seconden kwam het geluid tot ons. De V2 begon vaart te verliezen, kantelde, explodeerde en viel in twee grote stukken naar beneden. Het geluid van de explosie kwam pas na ± 6 seconden bij ons aan. Dit alles gebeurde naar mijn idee recht boven ons. Mijn moeder vluchtte met mijn zusje op haar arm onder de eetkamertafel in de hoop dat dit veiliger zou zijn dan ergens anders. Even later volgde een daverende explosie van 1000 kg trotyl. Naar bleek was de inslag in de Indigostraat hoek Kamperfoeliestraat naast de begraaf plaats Nieuw Eykenduynen.
Later die dag of misschien de volgende dag ben ik in mijn eentje gaan kijken op de plaats des onheils. Één grote puinhoop van kapotte huizen, rokend puin en rondslingerend huisraad. De meeste indruk maakte een leeg kinderledikant, midden op straat voor de ingang van de begraafplaats. Maar praktisch als kinderen van vijf jaar zijn, vond ik dat wel handig, zo dichtbij." - w.g. J.R. (Ruud) Eilers Koch www.v2platform.nl www.bunkerpictures.nl www.oorlogsmonumenten.nl www.bezuidenhout.nl
Van m’n overbuurman: Met een kleine kinderkaravaan op hongertocht
Als de slag om Arnhem in september ’44 is verloren en de hongerwinter nadert, dan gaat m’n huidige overbuurman Tom ’t Hoen (toen 15 jaar) in november met een gehuurde bakfiets zonder banden op hongertocht naar Friesland. Samen met drie kinderen van de Scheveningse familie Toet: Lenie 18, Huib 12 en Allie 8 jaar. De dominee van de kerk in de Keizerstraat (* bekend van de oude schoolplaat van de landing van koning Willem I in 1813 op het strand er tegenover) geeft ze een brief mee voor zijn collega in Dokkum en daarmee staat dit wel heel verre doel op maar liefst 270 km enkele reis vast.
Ze gaan ‘over land’ zoals het toen heette langs de nu oude rijksstraatweg over de Veluwe. De veel kortere route over de Afsluitdijk komt niet in aanmerking vanwege geruchten over afsluiting wegens oorlogshandelingen. Ondanks de kou is het druk onderweg met veel hongerige vrouwen en kinderen met fietsen en kinderwagens op weg naar het oosten. Zwolle halen ze in 10 dagen en dan nog eens 8 dagen naar het noorden naar Dokkum vlak onder de waddenkust. Voor de IJssel is er veel concurrentie om iets te eten te krijgen; erna is dat makkelijker met meer gaarkeukens onderweg, maar dan slaat ook de vermoeidheid toe en is het extra koud met veel natte sneeuw. Op een vrijdag komen ze in Dokkum aan, zo herinnert Tom zich. [links: Bonifatius kerstent de Friezen en wordt in 754 bij Dokkum vermoord.]
’s Zondags in een volle kerk leest de dominee de brief uit Scheveningen voor en ’s maandags wordt de bakfiets bij een handvol boeren in de omgeving afgeladen met wel 4 mud aardappelen en verder tarwe, rogge, tuinbonen en van die grote boerenbroden. De twee jongens blijven meteen op een boerderij achter terwijl Lenie en Tom bij de dominee logeren en dinsdag samen teruggaan. Dat gaat iets sneller: tot Zwolle 6 en dan nog eens 9 dagen naar huis waar ze nog voor de kerst aankomen. Voor onderweg krijgen ze brood met spek en roggebrood met boter mee; voor hen toen een ongekende luxe.
De IJsselbrug * bij Zwolle was een der lastigste hindernissen om langs Duitse controleposten te komen, maar ze vinden al snel uit hoe ‘t moet: Lenie maakt een praatje en als Tom met de volbeladen bakfiets 100 m verder is, haalt zij hem snel in. Op die grote brug maakten ze op de heenweg gebruik van de verwarring als er in een luchtgevecht Spitfires onderdoor vliegen. Naar het westen staan er steeds meer bunkers met wachtposten langs de weg, zodat het een klein wonder mag heten dat ze niet zijn beroofd, zoals dat in die tijd vele ongelukkigen op hun bange reis vaak met de haven al in zicht overkwam. Tom kan zich van die emoties weinig herinneren. -Geautoriseerd door Tom ’t Hoen, die dit verhaal en nog veel meer over de oorlog omstreeks 7-7-7 aan Paul Waayers in diens 2 uur durende programma Hot Talk op Radio West vertelde. Het is terug te luisteren op http://televisie.westonline.nl/archief/programma_overzicht?id=11 en http://televisie.westonline.nl/mms_audio/2006%252Fpodcast%252Fhottalk%252F060707-HotTalk.mp3 en met name het deel tussen de 33e en 56e minuut van de 115 minuten durende opname.
Tom is helaas eind 2009 overleden en zijn interview was toen al niet meer op Radio West terug te luisteren.
* www.wereldorientatie.net/htm/Verzameling%20schoolplaten/Geschiedenis/index.htm
* Bron: www.nd.nl/document.aspx?document=nd_artikel&vorigDocument=&id=72086 Nederlands Dagblad 4-5-6:
Hongertocht als fietstocht door onze redacteur Hans Hopman - ZWOLLE - Oorlogswinter Hongerwinter heet een nieuw routeboekje, dat gistermiddag in Zwolle werd gepresenteerd. Fietsers kunnen daarmee de hongertochten uit de oorlogswinter 1944/45 '(her)beleven' in de regio Zwolle, Hattem, Wezep, Kamperveen en Zalk.De Zuiderzeestraatweg tussen Wezep en de Oude IJsselbrug leek tijdens de winter van 1944/45 op de Kalverstraat in sinterklaastijd; zo druk was het. Alleen was het armoe troef, aldus het gistermiddag verschenen Oorlogswinter Hongerwinter, een gidsje van twintig pagina's waarmee een route van 35 kilometer kan worden gefietst in Zwolle en omgeving. - De 'hongertrekkers' op het laatst van de oorlog; dat was een lange stoet van vrouwen, tieners en oudere mannen, die fietsend (op houten banden), lopend of met handkarren, bakfietsen of kinderwagens dagenlang van huis waren in de hoop op een beetje voedsel. - Vorig jaar april, op een symposium in Zwolle over 'Herdenken en verwerken', was er een workshop aan die hongertochten gewijd. CDA-gemeenteraadslid Alet Boukes-Okkes luisterde naar het verhaal van workshopleider Arie Slob. Ze wist niet dat in een periode van zes maanden maar liefst 200.000 mensen de IJsselbrug bij Zwolle zijn overgestoken om in het oosten van het land voedsel te halen. Ze schrok van het grote aantal mensen dat tijdens die trektochten van uitputting omkwam: 22.000 mensen. Als bestuurslid van het Historisch Centrum Overijssel besloot ze meer aandacht te besteden aan dit volgens haar wat vergeten aspect van de oorlog. - Het historisch centrum stelde een werkgroep Hongertochten in. De eerste activiteit was het aanbrengen van een plaquette (foto links © copyright fam. Hollander 2007) op de IJsselbrug: BRUG TUSSEN ANGST EN HOOP. Zie het vervolg van deze tekst op de website van het Nederlands Dagblad. Zie foto's van die plaquette en de herdenking half augustus 2007 op www.weblogzwolle.nl/content/view/3864. Zie voor het boekje en de fietstocht de regionale VVV op www.regiovvv.com en www.vvv-zwolle.nl.
Oorlogswinter Hongerwinter - Een trektocht langs plaatsen van herinnering 35 km. - (1e druk; Zwolle 2006) - 20 pag., geïllustreerd. - EUR 4,50 (excl.EUR 0,98 verzendkosten) - Tijdens een workshop over de Hongerwinter deed het Zwolse raadslid Alet Boukes de suggestie om deze dramatische periode en de rol die de 'Oude IJsselbrug' hierin heeft gespeeld, blijvend te herdenken. - Er werd een werkgroep gevormd, waarin naast Boukes vertegenwoordigers van het Historisch Centrum Overijssel, Regio VVV Kampen-Zwolle-Overijssels Vechtdal, de Buurtschap IJsselzone Zwolle en de gemeenten Hattem en Zwolle zitting namen. - In december 2005 werd onder grote belangstelling een plaquette aan de IJsselbrug (BRUG TUSSEN ANGST EN HOOP) bevestigd. Deze fietstocht is een trektocht langs plaatsen van herinnering. - Het boek Oorlogswinter, geschreven door Jan Terlouw, vormt de rode draad in de fietstocht. www.historischcentrumoverijssel.nl/hcoroot www.historischcentrumoverijssel.nl/Oorlogswinter+Hongerwinter.htm Van een iets oudere buurtgenoot over Dresden:
Die me vertelde dat hij als puber vlak na het grote bombardement daarginds was en dat 'het er zwart zag van de tanks'. Dat trok uiteraard m'n aandacht omdat ik het op school anders had geleerd en dús het fluks maar even nagevraagd bij het NIOD of zo'n herinnering feitelijk waar kon zijn.
Mijn vraag was:
"Op mijn website verzamel ik oorlogsverhalen van buurtgenoten. Gister sprak ik een oudere heer die vertelde dat hij als puber het grote bombardement van Dresden aan het eind van WO2 heeft meegemaakt. Hij herinnert zich daarbij dat het ‘in de stad zwart zag van tanks’. Kan dat feitelijk waar zijn en zou dat dan een argument hebben kunnen zijn in de besluitvorming tot het bombardement?"
En als antwoord kwam een maand later:
"Over het geallieerde bombardement op Dresden en andere Duitse steden is veel te zeggen. Het zou echter te ver voeren om dat hier te doen. Daarom zou ik u willen aanraden een bezoek te brengen aan ons instituut om in onze bibliotheek een aantal recent verschenen studies over Dresden te raadplegen met daarin de laatste stand van het historisch onderzoek. In de volgende vier studies zult u veel van uw gading kunnen vinden:
Frederick Taylor,
Jörg Friedrich, Der Brand: Deutschland im Bombenkrieg, 1940-1945 (Berlin 2002)
Oliver Reinhard, Matthias Neutzner, Wolfgang Hesse (Hrsg.), Das rote Leuchten: Dresden und der Bombenkrieg (Dresden 2005)"
Zie voor alle Pilgrimsplaza links:
http://pilgrimsplaza.blogspot.com
Alle © rechten voorbehouden.
Reageren? Zie in Comments 1.